ห้องสะอาด (Cleanroom) หมายถึง ห้องหรือบริเวณปิดที่มีการควบคุมสภาวะแวดล้อมภายในห้อง ได้แก่ อนุภาคสิ่งเจือปน อุณหภูมิความดันอากาศ ความชื้น รูปแบบการไหลของอากาศ การสั่นสะเทือน แสงสว่างและสิ่งมีชีวิตจำพวกจุลินทรีย์โดยเทคโนโลยีห้องสะอาดนั้นได้ถูกพัฒนาไปใช้ในระบบอุตสาหกรรมอย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็น อุตสาหกรรมไมโครอิเล็กทรอนิกส์ อุตสาหกรรมการผลิตยา รวมถึงการใช้ในด้านการแพทย์ด้วย เทคโนโลยีห้องสะอาดนั้นถูกพัฒนามาเพื่อเหตุผลต่างๆดังต่อไปนี้
- เพื่อรักษาระดับความสะอาดของอากาศที่ต้องการในพื้นที่ปฏิบัติงาน โดยทำให้อากาศมีปริมาณสิ่งเจือปนน้อยที่สุด และควบคุมรุปแบบการไหลของอากาศให้เหมาะสม
- เพื่อป้องกันอันตรายของฝุ่นละอองและสารแขวนลอยในอากาศ
- เพื่อควบคุมอากาศให้ปราศจากเชื้อจุลินทรีย์
- เพื่อป้องกันการปลดปล่อยอนุภาคเจือปนที่ไม่ต้องการออกสู่สิ่งแวดล้อม
- เพื่อป้องกันคนที่ทำงานภายในห้องสะอาดจาก Work process โดยวิธีการทาง Aerodynamics และในทำนองเดียวกันนั้นเพื่อป้องกัน Work Process เกิดความเสียหายจากอนุภาคฝุ่นที่ปล่อยออกมาจากคนที่ทำงานในห้องสะอาด
อนุภาคแขวนลอยในอากาศ (Airborne Particles)
อนุภาคแขวนลอยในอากาศซึ่งห้องสะอาดมีหน้าที่กำจัดออกไปนั้นเป็นสสารจำพวกของแข็ง ของเหลวและก๊าซที่ปนเปื้อนและกระจายตัวจนเป็นเนื้อเดียวกับอากาศ สสารเหล่านี้มีที่มา 2 แหล่ง ได้แก่
- สสารที่ถูกนำพาเข้ามาภายในห้องปฏิบัติการจากภายนอก
- อนุภาคที่ปลดปล่อยมาจากเครื่องจักร การดำเนินการผลิต และคนที่ทำงานภายในห้องสะอาดนั้น
ถึงแม้ว่าจะปฏิบัติงานซึ่งภายในห้องมีการเคลื่อนไหวร่างกายน้อย ผู้ปฏิบัติงานก็ยังสามารถปลดปล่อยอนุภาคที่มีขนาดใหญ่ตั้งแต่ 0.3ไมครอน ได้ประมาณ 100,000 อนุภาค ภายในเวลา 1วินาที อีกทั้งยังสามารถปลดปล่อยสิ่งมีชีวิตจำพวกแบคทีเรีย และสปอร์ของเชื้อราออกจากร่างกายได้เกินกว่า 1,000 อนุภาค ซึ่งหน่วยสากลในการวัดขนาดของอนุภาคคือ ไมครอน (Micron or Micrometer)
ที่มา: https://acsgroup.net/th/%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3-S0060